بررسی اثر جنگل زدایی بر تخریب خاک در مسیر خطوط انتقال برق در جنوب شهرستان رشت

انسان مؤثرترین و مهم¬ترین عامل تغییرات محیط زیستی به شمار می¬آید. با توجه به اینکه توسعه و محیط زیست دو موضوع جدایی ناپذیر می¬باشند، ضروری است که با دستیابی و استفاده از ابزارهای مدیریت محیط زیست، در کلیه¬ی برنامه¬های توسعه، حداقل خسارت به منابع و محیط زیست وارد شود. جنگل¬زدایی یکی از مولفه¬های اصلی تغییرات بهره¬بردای از زمین و به عنوان بزرگ¬ترین تهدید برای تنوع محیط زیست جهانی به ثبت رسیده است و باعث کاهش کیفیت خاک می¬گردد. کیفیت خاک را نمی¬توان به صورت مستقیم اندازه¬گیری نمود اما با تعیین پاره-ای از ویژگی¬های خاک که به عنوان نمایه¬های کیفیت خاک مورد استفاده قرار می¬گیرند، می¬توان به ارزیابی وضعیت آن پرداخت. این پژوهش با هدف بررسی اثر جنگل تراشی بر برخی از ویژگی¬های کیفیتی خاک در بخشی از پارک جنگلی سراوان، واقع در جنوب شهرستان رشت که به علت نصب دکل¬های برق فشار قوی، پاک¬تراشی شده است، انجام گرفت. تحلیل¬های آماری نتایج به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملأ تصادفی با سه فاکتور نوع پوشش، موقعیت شیب، جهت شیب و از دو عمق 15-0 و30-0 سانتی¬متر انجام شد. برخی از خصوصیات خاک به عنوان شاخص کیفیت، شامل بافت، جرم مخصوص ظاهری، رطوبت اشباع، میانگین وزنی قطر خاکدانه¬ها (mwd)، اسیدیته، ظرفیت تبادل کاتیونی، درصد ماده¬ی آلی، عناصر n، p، k، و درصد کربنات کلسیم با روش¬های مرسوم آزمایشگاهی اندازه¬گیری شد. نتایج حاصل از این تحقیق نشان می¬دهد که جنگل تراشی، باعث کاهش معنی¬دار مقادیر ماده آلی، mwd، رطوبت اشباع، عناصر n، p، k و افزایش معنی¬دار مقادیر جرم مخصوص ظاهری، اسیدیته و کربنات کلسیم خاک شده است و همچنین بافت لایه سطحی خاک از سیلتی لوم و سیلتی- رسی-لومی به بافت رسی و رسی- سیلتی تغییر یافته است که دلیل آن شسته شدن افق سطحی است. تجمع مواد آلی خاک بیش¬تر در موقعیت¬های پای شیب و شیب پشتی و در جهت شمالی بوده است. نیتروژن کل، جرم مخصوص ظاهری و رطوبت اشباع خاک نیز در سمت شمالی شیب، بیش¬تر بوده است. تجمع فسفر در پای شیب و بیش¬ترین میزان آهک در شیب پشتی مشاهده گردید. همچنین بیش¬ترین مقدار mwd در پای شیب و کم¬ترین آن در شانه شیب بوده است. در مجموع نتایج نشان داد که تخریب جنگل باعث کاهش کیفیت خاک و افزایش تخریب آن شده است